Parki Narodowe w Chorwacji

Chorwacja jest jednak bardzo różnorodna i ma do zaoferowania dużo więcej niż tylko morze. Będąc w tym pięknym kraju na wakacjach warto choć na chwilę wychylić nos z nadmorskiego kurortu i wybrać się na wycieczkę, na przykład do jednego z parków narodowych. Chorwacja ma ich osiem, z czego siedem położonych jest nad morzem. Wycieczka na pewno będzie przyjemna, pouczająca i ciekawa, każdy z nich ma bowiem w sobie coś wyjątkowego i niepowtarzalnego.

Jeziora Plitwickie
Najbardziej znanym i chyba najpiękniejszym parkiem jest Park Narodowy Jezior Plitwickich. Leży on mniej więcej w połowie drogi miedzy Zadarem a Zagrzebiem. Jego największą atrakcją są jeziora krasowe połączone ze sobą siecią malowniczych wodospadów. Zielony i błękitny kolor wody w połączeniu z białymi skałami i zieloną roślinnością robi naprawdę niesamowite wrażenie. W sumie w parku znajduje się 16 jezior, 90 wodospadów, żyje tam 140 gatunków ptaków, 15 gatunków nietoperzy i dzikie zwierzęta: wilki, niedźwiedzie, lisy, kuny, borsuki, sarny, dziki, jelenie czy rysie. Jeziora dzielą się na górne i dolne, największym z nich jest Jezioro Kozjak (43 m głębokości, 80 ha powierzchni), największym zaś wodospadem Veliki Slap (78 m wysokości). Park najlepiej zwiedzać pieszo, spacerując po malowniczych ścieżkach i kładkach usytuowanych tuż nad powierzchnią wody. Dostępne są różne warianty zwiedzania, o różnej długości i różnym stopniu trudności. Można także skorzystać z przejażdżki kolejką wzdłuż jezior, ale wtedy zobaczy się jedynie ułamek tego, co Plitwice mają do zaoferowania. Park czynny jest przez cały rok, zimą w miejscowości Muknije działa niewielka stacja narciarska. Dostępne są usługi przewodnickie w różnych językach. Ze względu na unikalne piękno i wartości przyrodnicze Jeziora Plitwickie zostały wpisane na listę UNESCO.

Park Narodowy Wysp Kornati
Park Narodowy Wysp Kornati jest położony niedaleko miejscowości Zadar. W skład archipelagu wchodzi 150 wysp, z czego 89 tworzy park narodowy, dzielący się na dwie części: Kornaty Górne i Dolne. Atrakcją parku są wcinające się w wodę klify, zwane koronami. Wyspy są prawie niezamieszkane, występuje tam za to duże bogactwo ptaków, ryb i flory wodnej. Najpiękniejsze i najwyższe klify znajdują się na wyspach: Kobulcar (80 m), Mana (65 m) i Rasip Veli (64 m). Można się na nie dostać łodzią prywatną, wynajętą lub wziąć udział w wycieczce zorganizowanej.

Park Narodowy Kornati to raj dla żeglarzy, nurków, wędkarzy oraz tych lubiących zwiedzać zabytki. Największą wyspą archipelagu jest Kornati, na której można zobaczyć: twierdzę Tuert, pochodzącą prawdopodobnie z XVI wieku, zbudowaną dla ochrony i kontroli żeglugi na Adriatyku, bazylikę Matki Boskiej z Tarac, reprezentującą styl bizantyjski, gdzie do dziś odbywają się nabożeństwa, magazyny solne w zatoce Lavsa, ruiny rzymskiej willi Mala Proversa. Smakosze skorzystają zapewne z usług jednej z tawern serwujących lokalne przysmaki z ryby i jagnięciny.

Na wyspie Vela Panitula znajduje się twierdza wzniesiona przez Wenecjan, którzy w XVI wieku kontrolowali wyspy, wprowadzając między innymi podatek od ilości złowionych ryb. Na wyspie Długi Otok mieści się park przyrodniczy Telesica, którego największą atrakcją są wspaniałe klify oraz słone jezioro Mir. Leży ono w bezpośrednim sąsiedztwie morza, słona woda dostała się do niego przez podziemne kanały mające połączenie z morzem. Woda z jeziora jest bardziej słona niż morska z powodu jego małej powierzchni oraz parowania.

Wybierając się na Kornati na własną rękę trzeba pamiętać, że łódki prywatne mogą cumować jedynie w wyznaczonych miejscach. Opłata za wpłynięcie na teren parku zależy od wielkości łodzi i jest liczona za jeden dzień pobytu. Najkorzystniejsze jest kupienie biletu w siedzibie parku w Muter, w Sibeniku lub w Sukosanie - jest on wtedy tańszy. Można też zapłacić na miejscu, w kasie na wyspie Kornati lub Ravni Zakan, albo kupić bilet od od strażników patrolujących park na łodziach, ale jest to opcja droższa. Jeżeli wybierzemy się na wycieczkę zorganizowaną wstęp jest wliczony w cenę. Nurkować można tylko w wyznaczonych miejscach, w grupach zorganizowanych, za odpowiednią opłatą. Pobierana jest także opłata za wędkowanie. Ci, którzy nie chcą korzystać z restauracji i tawern powinni zabrać ze sobą własne jedzenie, ponieważ na wyspach nie ma sklepów.

Park Narodowy Krka
Park Narodowy Krka znajduje się na północ od miejscowości Sibenik i obejmuje dolny bieg rzeki Krka, aż do jej ujścia do morza. Na północy Chorwacji, niedaleko Rjeki leży wyspa Krk - nie należy mylić ze sobą tych dwóch nazw, ponieważ park i wyspa to dwa różne miejsca.

Park Narodowy Rzeki Krka zajmuje powierzchnię 109 km², został założony w 1985 roku. Rzeka Krka przepływa przez tereny krasowe, główną atrakcją jest tutaj siedem wodospadów:

• Skaradinski Buk (największy),
• Roski Slap,
• Miljacka Slap,
• Rosnjak,
• Manoljovac,
• Bilusic Buk,
• Brljan.

Cały park jest niezwykle malowniczy, porośnięty lasami, poprzecinany wapiennymi kanionami, cechuje go niezwykłe bogactwo rzadkiej flory i fauny. W rzece Krka żyje 18 różnych gatunków ryb, z czego 10 należy do bardzo rzadkich, park jest schronieniem dla 18 bardzo cennych gatunków nietoperzy w innych częściach Europy zagrożonych wymarciem. Ze względu na bogactwo lasów, wody i pożywienia park jest przystankiem dla ptaków podczas ich wiosennych i jesiennych przelotów.

Wodospad Skradinski Buk to przepiękny, kaskadowy wodospad o długości 800 metrów, powstały w miejscu, w którym łączą się rzeki Krka i Cikola. Woda przepływa ponad trawertynowymi stopniami, różnica wysokości między najniższym i najwyższym punktem wynosi 45,7 m. Niedaleko wodospadu znajdują się ruiny pierwszej w Chorwacji elektrowni wodnej, Jaruga I. Rozpoczęła ona pracę 28 Sierpnia 1895 roku, dwa dni później od słynnej elektrowni przy wodospadzie Niagara, i działała do czasów I Wojny Światowej. Istniejąca dziś elektrownia Jaruga II została wybudowana w 1904 roku. Energię wodną wykorzystywały także młyny. Kilka z nich zostało odnowionych i wykorzystanych na restauracje, sklepy i wystawy przyrodnicze. Więcej takich młynów można obejrzeć przy wodospadzie Roski Slap, znajdują się tam także odrestaurowane budynki zakładu, w którym produkowano wełnę.

Park posiada także zabytki architektury sakralnej - klasztor Franciszkanów na wyspie Visovac, wybudowany w XV wieku oraz klasztor św. Archanioła. Kolejną atrakcją są ruiny średniowiecznych twierdz: Trosenj, Kamick, Neceven, Bogocin, Kljucica, wzniesione w średniowieczu przez bogate chorwackie rody. Twierdze pełniły dwie funkcje: obronną i mieszkalną. W obrębie parku znajduje się także wiele stanowisk archeologicznych datowanych na okres od czasów starożytnych do średniowiecza. Najważniejsze z nich to ruiny rzymskiego obozu Burnumm z pozostałościami pretorii i amfiteatru.

Park zwiedzać można pieszo, na rowerze lub wybrać się na rejs do wodospadu Skradinski Buk i wyspę Visovac. Parka ma dwa wejścia w miejscowościach Lozovac i Skradin. To pierwsze jest bardziej popularne, położone 10 minut piechotą od wodospadu Skradinski Buk. Park Narodowy Krka to miejsce nie tylko piękne, ale i uniwersalne, zachwyci miłośników natury, ornitologów, turystów pieszych, rowerowych, osoby zainteresowane archeologią i zwiedzaniem zabytków.

Park Narodowy Paklenica
Park Narodowy Paklenica leży w największym paśmie górskim Chorwacji, Velebit, w bezpośrednim sąsiedztwie morza. Tworzy to niezwykłe połączenie, odwiedzający mają widok zarówno na góry, jak i na morze. W granicach parku znajduje się jeden z największych kompleksów leśnych na wybrzeżu morza Morza Śródziemnego, złożony z lasów sosnowych i bukowych.

Park Narodowy Paklenica jest przede wszystkim miejscem dla fanów turystyki pieszej oraz jednym z najbardziej znanych i popularnych terenów wspinaczkowych. Trasy piesze, których jest tu łącznie ponad 200 km, prowadzą przez wąwozy Wielkiej i Małej Paklenicy. Przez Wielką Paklenicę przepływa potok o tej samej nazwie, wzdłuż którego można spotkać stare młyny. Jeden z nich, Miol Marasovic, został odrestaurowany i udostępniony do zwiedzania.

Na terenie parku znajduje się 37 jaskiń, z których najpiękniejszą, jest Manita Pec. Jej główną atrakcją są bogate formy naciekowe. Wycieczkę najdogodniej zacząć przy wejściu od strony miejscowości Starigrad Paklenica - znajduje się tam parking i informacja turystyczna. W pobliżu wejścia do parku, we wsi Marasovici, w jednym ze starych domów urządzono małe muzeum etnograficzne. Należy pamiętać o zabraniu ze sobą odpowiedniej odzieży i obuwia oraz jedzenia i ewentualnie śpiwora, ponieważ w obrębie parku znajduje się tylko jedno schronisko i kilka bacówek. Wycieczka do Parku Narodowego Paklenica ucieszy przede wszystkim zapalonych wędrowców i wspinaczy, a także miłośników pięknych widoków.

Park Narodowy Wysp Brijuni
Park Narodowy Wysp Brijuni obejmuje archipelag 14 wysp położonych w pobliżu półwyspu Istria, z których najważniejsze to Veliki Brijuni i Mali Brijuni. Archipelag obfituje w najróżniejsze atrakcje: słynny ogród zoologiczny, w którym zgromadzono zwierzęta z różnych stref klimatycznych; bogata flora, między innymi cedry, eukaliptusy, drzewa poziomkowe, lasy, pozostałości budowli rzymskich, bizantyjskich i średniowiecznych, muzeum regionalne, znaleziska archeologiczne i paleontologiczne.

W starożytności na wyspie Veliki Brjuni znajdowało się luksusowe osiedle patrycjuszy rzymskich z Puli, razem z kompleksem kąpielisk i piwnic. Domy budowano na sztucznych tarasach, budynki połączono portykami zapewniającymi suche przejście w czasie deszczu, woda dostarczana była za pomocą specjalnie wybudowanych cystern. Do naszych czasów zachowała się willa w zatoce Verige. W czasach bizantyjskich na wyspie powstała osada obronna i świątynia chrześcijańska, zamieniona później na opactwo. Potem kontrolę nad wyspami przejęli Wenecjanie, którzy przebywali tam od 1331 roku do połowy XV wieku. Opuścili oni wyspy z powodu epidemii malarii. Pod koniec XIX wieku wyspę kupił austriacki przedsiębiorca Paul Kupelweiser i zamienił ją w elegancki kurort z hotelami, hipodromem, boiskami do tenisa i polami golfowymi. Wybudował nowe drogi i wodociąg doprowadzający słodką wodę z kontynentu. Inne wybitne osobistości związane z wyspą to: Robert Koch, który zdołał odkryć przyczynę ciągle powracających epidemii malarii oraz Alojz Cufar, który zmienił oblicze wyspy obsadzając ją lasami i tworząc przestrzenie spacerowe. Na Velikim Brijuni mieściła się prywatna rezydencja Josipa Broz Tity. To w niej podpisano w 1956 roku deklarację, która dała początek Lidze Państw Niezaangażowanych.

Obecnie archipelag znajduje się pod ochroną, można go zwiedzać tylko z przewodnikiem. Na wyspie Veliki Brijuni, oprócz pozostałości willi rzymskiej i zoo zobaczymy muzeum regionalne prezentujące chorwackie stroje narodowe, wystawę poświęconą Paulowi Kupelweiserowi, wystawę fotograficzną pokazującą Titę podczas pobytów na Brijuni, mauzoleum rodziny Kupelweiserów i najbardziej niezwykłą rzecz: odbite w skałach ślady dinozaurów. Atrakcją wyspy Mali Brijuni jest dziewiętnastowieczny fort, który stanowił część systemu obronnego Puli. Oprócz zwiedzania pieszego można także wybrać się na krótki rejs wycieczkowy. Park Narodowy Brijuni, to miejsce niezwykłe, w którym na pewno nie można się nudzić.

Park Narodowy Mljet
Park Narodowy Mljet leży w północnej części wyspy Mljet, która znajduje się blisko wybrzeża dalmackiego, około 18 km od Korculi i 30 km od Dubrownika. Mljet nazywany jest często zieloną wyspą, ponieważ aż 72 proc. jego powierzchni pokrywają lasy. Wyspę cechuje bogactwo flory i fauny, można na niej spotkać daniele, dziki, węże, kuny, jeże, żółwie i liczne ptactwo. Atrakcją są dwa jeziora: Wielkie i Małe, które przez podziemne kanały mają bezpośrednie połączenie z morzem.

Na wysepce na Wielkim Jeziorze znajduje się klasztor benedyktynów wybudowany w XII wieku dla mnichów z Monte Margano we Włoszech. Klasztor zbudowano w stylu romańskim, a potem przebudowano w stylu renesansowym, a w dziewiętnastym wieku dodano wieżę obronną. Obiekt jest udostępniony do zwiedzania. Pod miejscowością Babina Polej znajduje się jaskinia Odyseusza, używana kiedyś przez rybaków, jako przystań. Dostać do niej można się tylko drogą wodną. Legenda głosi, że w tej właśnie jaskini schronił się Odyseusz, gdy zatonął jego statek. Spotkał tam nimfę Calypso, która zauroczyła go tak bardzo, że pozostał na wyspie przez całe 7 lat.

Do parku można dostać się przez trzy wejścia, wstęp jest płatny, nie można zwiedzać indywidualnie, tylko po oznakowanych ścieżkach, zabronione jest nurkowanie, łodzie mogą cumować tylko w zatokach Poena i Poleca, na wędkowanie potrzebne jest zezwolenie.

Park Narodowy Sjeverni Velebit
Park Narodowy Sjeverni Velebit leży w północnej części pasma gór Velebit. Został utworzony w 1999 roku, w jego obrębie znajdują się dwa rezerwaty: Hajducki i Rozansky słynące z ponad 150 jaskiń, z których największa to jaskinia Lukina Jama. Jej głębokość wynosi 1421 metrów, co stawia ją wśród dwudziestu najgłębszych jaskiń świata. Została odkryta w 1992 roku przez speleologów ze Słowacji. Na terenie parku założono dwa rezerwaty botaniczne, chroniące rośliny endemiczne i wiele rzadko spotykanych gatunków flory górskiej. Zachowały się także pozostałości szałasów, domów i kamiennych murów wybudowanych przez pasterzy. Velebit jest poprzecinany siecią szlaków pieszych. Jest znakomitym miejscem dla ludzi lubiących naturę, ciszę, spokój i górskie wycieczki.

Park Narodowy Risnjak
Park Narodowy Risnjak położony jest na północ od Rjeki, pomiędzy Alpami a Góórami Dynarskimi, obejmuje ochroną źródła rzeki Kupa oraz masyw gór Risnjak i Snjeznik. Główną atrakcją jest przyroda, park jest naturalnym środowiskiem zwierząt takich jak: niedźwiedź brunatny, sarna, jeleń, kozica górska, ryś biały. Przez park przechodzą liczne ścieżki dydaktyczne, rowerowe, dozwolone jest łowienie ryb. Dla tych, którzy chcą zobaczyć z bliska zwierzęta zamieszkujące park, przygotowano specjalne programy zwiedzania z możliwością obserwacji ze specjalnych stanowisk.

Chorwacja, oprócz cudownego wybrzeża ma do zaoferowania także inne, piękne i ciekawe zakątki. Będąc na urlopie warto poświęcić trochę czasu na bliższe poznanie tego kraju. Parki narodowe dostarczą nam nowych wrażeń, ruchu, odrobinę wiedzy, mnóstwo ciekawych wspomnień i fotografii z podróży.