Co zobaczyć na Krymie?

Półwysep Krymski jest zamieszkiwany przez kilkadziesiąt narodowości wśród których przeważają Rosjanie (60%) a na drugim miejscu Ukraińcy (25 %). Niegdyś dominujących Tatarzy znaleźli się dziś na trzecim miejscu (12%). Uwarunkowania historyczne i geograficzne sprawiły, że półwysep stanowił w przeszłości strategiczny punkt będący w kręgu zainteresowań Rosji, Ukrainy, Turcji, Wielkiej Brytanii oraz Francji. Od reszty kontynentu oddziela go liczący zaledwie 8 km przesmyk Prekop.

Największym miastem na Krymie jest Sewastopol. Jest ośrodkiem o niebagatelnym znaczeniu wojskowym, co podkreślają stacjonująca tu Flota Czarnomorska Federacji Rosyjskiej jak i okręty floty ukraińskiej. Z uwagi na swój militarny charakter Sewastopol nie przyciągałby może turystów, gdyby blisko 200 lat temu nie odkryto w nim śladów Chersonezu - antycznego greckiego miasta, kolonii Miletu, gdzie dziś można podziwiać odkopane ruiny tworzące chroniony prawem park archeologiczny. Wśród odsłoniętych budowli dostrzec można wpływy rzymskie, greckie i bizantyjskie. Na szczególna uwagę zasługują:

• Teatr grecki - antyczne miejsce spotkań towarzyskich, spektakli publicznych i uroczystości, w czasach rzymskich przekształcone w amfiteatr. Aż do upowszechnienia się chrześcijaństwa było miejscem, w którym odbywały się walki gladiatorów.
• Liczne świątynie - m.in. odrestaurowana cerkiew prawosławna św. Włodzimierza, zdobiona marmurowym ikonostasem i mozaiką na podłodze oraz freskami na ścianie.

Innym obiektem zasługującym na uwagę jest Cytadela Rzymska, na która składa się wiele budowli o użytecznym dla miasta i wojska charakterze. Wyznawcy prawosławia przywiązują natomiast dużą wagę do Baptysterium - symbolicznego miejsce chrztu Rusi.

Będąc w Sewastopolu warto odwiedzić także oceanarium wraz z centrum rehabilitacyjnym, akwarium, fortyfikacje, działa z czasów wojny krymskiej, a przede wszystkim pospacerować miejskimi bulwarami. Jednym z ważniejszych jest Bulwar Historyczny. Po drodze napotkamy pomniki rosyjskich dowódców, panoramę „Obrona Sewastopola 1854 - 1855” oraz inne ciekawostki nie tylko militarne.

Niewątpliwie częściej odwiedzana przez turystów z Zachodu jest stolica republiki - Symferopol. Kluczowymi punktami miasta są Plac Lenina i Plac Centralny, na którym dziś dostać można praktycznie wszystko, od ubrań po żywność. W południowo - wschodniej części miasta natrafimy na ruiny Neapolu Scytyjskiego - stolicy państwa scytyjskiego, które najprawdopodobniej przez pięć stuleci, do II wieku n.e., miało swą siedzibę na Krymie. Wśród zachowanych fragmentów znajdują się resztki murów obronnych, główna brama wiodąca do miasta oraz mauzoleum z kamienia o prostokątnej podstawie. W Symferopolu można zobaczyć zabytki starożytnej historii i architektury. Jednak nie brak tu też muzeów, teatrów, sal koncertowych i wystawowych. Jest cyrk, nocne kluby, piękne parki i moc atrakcji.

Meczet Kebir-Dżami to pochodząca z 1508 roku, najstarsza i najcenniejsza zarazem budowla miasta. Z czasem przebudowywana wielokrotnie na skutek pożaru i prac konserwatorskich. Ostatnie prace miały w nim miejsce w 1995 roku. Powszechnie przyjmuje się, że kolor bieli ścian meczetu dał początek nazwie Ak-Meczet (Biały Meczet) - średniowiecznej tatarskiej osadzie będącej dziś częścią Czarnomorska. Simferopol na tle całego Krymu wyróżnia struktura demograficzna. Miasto pełne jest młodych ludzi, głównie studentów, gdyż należy do największych w południowej części Ukrainy ośrodków uniwersyteckich. Poza wymiarem czysto akademickim mieszczą się tu również wielkie muzea, np. Muzeum Sztuki, Muzeum Etnograficzne czy Muzeum Czekolady. Z Symferopola do Jałty kursuje trolejbus, który kilka razy na godzinę przemierza najdłuższą linię trolejbusową na świecie (trasa Symferopol-Ałuszta-Jałta). Wynosi ona 86,7 km. Pokonuje się ją średnio w dwie i pół godziny. W mieście jest także jedyny w regionie czynny port lotniczy do obsługi połączeń międzynarodowych.

W południowej części półwyspu znajduje się perła riwiery krymskiej - duży kurort nadmorski Jałta. Jego popularność sięga jeszcze czasów carskich, choć prawdziwy rozkwit nastąpił w okresie Związku Radzieckiego, gdy to ówcześni dygnitarze państwowi przyjeżdżali wraz z rodzinami, by spędzić wczasy w słynnych ośrodkach wypoczynkowych nad Morzem Czarnym. Popularność ma jednak swoją cenę. Dzisiaj, choć miasto jest już bardziej dostępne, wciąż jest raczej zarezerwowane dla osób majętnych. Nie jest więc tajemnicą, że turystyka nastawiona jest na sprzyjanie gustom bogatych Rosjan, których ulubioną rozrywką jest pławienie się w luksusach drogich hoteli i wystawnych restauracji. Ceny są tu kilkakrotnie wyższe niż w innych częściach Krymu. Miliony turystów, którzy każdego roku przyjeżdżają do Jałty mają do dyspozycji morze, słońce, góry, domy wypoczynkowe, sanatoria, zamki, parki, deptaki z palmami, festiwale sztuki, koncerty oraz port morski z temperaturą wody dochodzącą do 28-29 stopni. W mieście warto zobaczyć mieszczący się przy ul. Puszkina kościół katolicki pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Na Nadbrzeżu Lenina zaś znajduje się stacja wyciągu prowadzącego na wzgórze Darsan, skąd roztacza się przepiękny widok na miasto. Chętnie odwiedzana jest też cerkiew Alexandra Newskiego upamiętniająca tragicznie zmarłego cara, Polana Bajek czy Zoo i muzeum Czechowa. Więcej ciekawych miejsc można znaleźć w granicach tzw. Wielkiej Jałty. Z historycznego, choć nie tylko, punktu widzenia zainteresować nas może Wielki Pałac w Liwadii wybudowany w renesansowo - gotyckim stylu na początku XX wieku. To tam w 1945 roku miała miejsce konferencja trzech zwycięskich mocarstw. Na północnych zboczach miasta leży Massandra - osada, której najpiękniejszym zabytkiem jest neobarokowy Pałac Aleksandra III, który pierwotnie wraz z otaczającym parkiem stanowił własność polskiego rodu magnatów - Potockich. Będąc w tych okolicach powinno się też odwiedzić Nikicki Ogród Botaniczny wzniesiony na skalistym stromym stoku. Znajdziemy tam blisko 50 tysięcy różnych okazów kwiatów i drzew egzotycznych, m.in. magnolie, sekwoje, palmy, cyprysy, cedry, bambusy, kaktusów, a także liczną kolekcję różnych odmian róży. W miejscowości Gaspra, nieopodal Jałty, znajdziemy natomiast osobliwy pomnik architektury - Jaskółcze Gniazdo. Położona na stromym 40-metrowym klifie neogotycka budowla przypomina z wyglądu średniowieczny zamek rycerski, który dziś uważany jest za symbol półwyspu.

40 kilometrów od Jałty, miedzy Sewastopolem a Symferopolem w Górach Krymskich leży dawna stolica Chanatu Krymskiego, Bakczysaraj. W mieście tym warto udać się do czterohektarowego kompleksu pałacowego wraz z mieszczącym się w nim Muzeum Historii i Kultury Tatarskiej. Poza tym na uwagę zasługuje też wykuty w skale Monastyr Uspieński, miejsce pielgrzymek i niewątpliwa atrakcja turystyczna zarazem.

Innym ośrodkiem rehabilitacyjno-wypoczynkowym jest Eupatoria. Leżący na zachodnim wybrzeżu Krymu, nad Zatoką kalamicką, kurort charakteryzują rozległe piaszczyste plaże, zabytki i wiekowa wieloetniczność ludności zamieszkującej te tereny. Ciekawy pod względem architektonicznym jest meczet Dżuma-Dżami, wzorowany na kościele Hagia Sofia w Konstatntynopolu. Innym szczególnymi obiektami są XVI - wieczne łaźnie tureckie, biblioteka karaimska, Wielka i Mała Kenesa - dwie z pięciu ostatnich już w Europie świątyń karaimskich oraz ruiny murów greckiej twierdzy Kerkinitydy oraz pozostałych wiekowych budowli.

Półwysep Krymski, z uwagi na swój łagodny subtropikalny klimat słynie nie tylko z nadmorskich kurortów. Na świecie ogromną popularnością i uznaniem cieszą się wina produkowane w lokalnych winnicach, które zdobywają nagrody na międzynarodowych konkursach. Dorównują smakiem trunkom francuskim, hiszpańskim czy włoskim. Za najlepsze uważana jest silnie aromatyczna Madera Massandra, która znalazła się w gronie 100 najlepszych win świata. Najstarsze winnice w Europie znajdziemy w okolicach Liwadii, Massandrze i Sudaku na Nowym Świecie. Produkuje się tu przede wszystkim znane i doceniane w całej Europie wina musujące.

Uroków i piękna Czarnomorskiej krainy doświadczali w przeszłości artyści, naukowcy i sławne osobistości życia publicznego. Z półwyspem mniej lub bardziej związani byli pisarze rosyjscy tacy jak: Puszkin, Tołstoj, Czechow, Gorki; kompozytorzy i śpiewacy: Rachmaninow, Szalapin, a także generał Suworow i Dolgorukov czy chemik Dymitr Mendelejew. Polakom w większości Krym kojarzyć się może z cyklem 18 sonetów Adama Mickiewicza będących owocem podróży poety po tej malowniczej krainie.

Krym to miejsce wprost idealne dla osób interesujących się sztuką europejską, orientalną, mieszanką kultur i religii - słowem - historią od starożytności po czasy współczesne. Nie zawiodą się także smakosze win i ukraińskich potraw, osoby preferujące aktywny wypoczynek, korzystające z uroków przyrody oraz te, dla których wczasy kojarzą się raczej z plażą, słońcem i morzem.