Świnka morska - przysmak Ameryki Południowej

Andyjski przysmak
Choć może wydawać się to nieprawdopodobne, te niepozorne futrzane zwierzątka stanowiły niegdyś główne źródło mięsa dla andyjskiej ludności. Zanim jednak trafiły na talerz, wynoszone były na ołtarze - za czasów imperium Inków składano je w ofierze bogom. Świnką morską zajadał się nawet sam Jezus Chrystus z apostołami podczas ostatniej wieczerzy - taką scenę, świadczącą o ogromnym synkretyzmie religijnym tych regionów, zobaczyć można na fresku w katedrze w Quito, a także w kilku peruwiańskich kościołach.

Cuy do dzisiaj jest typowym, południowoamerykańskim daniem. Tak, jak na polskiej wsi po podwórku biegają kurczaki, tak w Ekwadorze zobaczyć można wszechobecne w prowincjonalnych gospodarstwach świnki morskie. Panie domu, które nie hodują tych gryzoni, kupują żywe świnki na targu - wcześniej dotykając zwierzątka i oceniając, czy przyrządzona z niego potrawa okaże się odpowiednio smaczna. Bo nie każdy cuy będzie smakował tak samo - najsmaczniejsze świnki to te między 6 a 9 miesiącem życia, O ile na wsi ceny świnek nie są szczególnie wygórowane - za kilogramową zapłacimy około 3 USD - to już w dużym mieście liczyć się trzeba nawet z wydatkiem rzędu 10 USD. W restauracjach za cuya zapłacimy od 5 USD w górę.

Jedno zwierzątko, wiele przepisów
Cuya przyrządza się na wiele sposobów. Najbardziej popularna jest świnka w wersji pieczonej lub smażonej, którą bez trudu kupimy na niektórych ekwadorskich bazarach. Zwierzątko po wypatroszeniu naciera się tłuszczem i przyprawami, a następnie nadziewa na rożen i opieka. Tego rodzaju fast food warto polecić wszystkim, którzy chcą poczuć prawdziwy smak ekwadorskiej kuchni. Jeśli obawiamy się próbowania dań prosto z ulicy, bardziej luksusową wersję świnki odnajdziemy w niektórych restauracjach. Spróbować można nie tylko zupy czy potrawek z cuya, ale nawet pizzy z tego rodzaju dodatkiem. Smak cuya przyrównuje się do mięsa króliczego, do kurczaka, kaczki, a nawet kuropatwy. Mięso świnki jest delikatne i miękkie, bogate w proteiny, za to cechuje je niewielka zawartość tłuszczu - gdyby zapytać o zdanie dietetyków, z pewnością poleciliby włączenie cuya do codziennej diety... Chyba, że sami hodują świnkę morską jako domowego pupila.

Świnkę podaje się samą, bądź z dodatkiem ziemniaków (zwykle smażonych), jajek (zazwyczaj na twardo), papryki chilli (nadziewanej) lub kukurydzy (koniecznie prażonej). Kelnerzy widząc „gringos” zazwyczaj serwują świnkę w całości - z głową i łapkami (a niekiedy nawet z zębami i oczami!), wiedząc, że turyści obowiązkowo muszą się sfotografować z tą potrawą (w końcu trzeba udowodnić ewentualnym znajomym niedowiarkom, że w pewnych częściach świata naprawdę spożywa się to urocze zwierzątko). Kiedy nasycimy się jej widokiem, warto poprosić obsługę o pokrojenie jej na mniejsze kawałki, co znacznie ułatwi nam późniejszą konsumpcję. Jako że mięso świnki trudno oddzielić od kości, na czas jej konsumowania zapomnijmy o dobrych manierach i odłóżmy sztućce - jedzenie rękoma jest znacznie wygodniejsze.

Dzisiaj świnkę morską kupić można tylko w niektórych regionach Ekwadoru: w Cuence jest ona traktowana jako lokalny przysmak, spróbować jej warto także w okolicach miast Banos i Ambato.

Świnka w magicznym (wy)daniu
Świnka morska ma zastosowania nie tylko kulinarne. Przez niektórych traktowana jest jako domowy pupil - tak, jak w Europie kobiety hołubią pieski rasy York, tak w Ekwadorze niektóre z nich noszą pod pachą właśnie świnkę, którą głaszczą i dokarmiają w każdej wolnej chwili. Cuy jest także zwierzęciem magicznym - andyjscy szamani z pomocą tych sympatycznych gryzoni diagnozują choroby, wierząc, że zwierzątko jest w stanie przejąć na siebie ludzkie dolegliwości.