Komunikacja i poruszanie się po Indiach

Samoloty
W zależności od tego, na jaką opcję się decydujemy, planowanie, a nawet rezerwację miejsc trzeba rozpocząć odpowiednio wcześnie. Szybkiej rezerwacji wymagają 2 środki komunikacji: pociąg i samolot. Połączeń lotniczych ani przewoźników w Indiach w zasadzie nie brakuje, ale i tutaj sprawdza się zasada, że im wcześniej zarezerwujemy lot, tym mniej zapłacimy i z tym większej puli połączeń będziemy mogli skorzystać. Dla przykładu, połączenie na trasie Varanasi-Mumbai jest zwykle realizowane z przesiadką w Delhi. Jest jednak jedno połączenie dziennie, realizowane przez Air India, które stanowi lot bezpośredni. Często jako zaletę tego typu połączeń wymienia się niską cenę. Faktycznie, nie są one wysokie, a czasami zdarzają się bardzo korzystne okazje, choć przyrównując je do cen połączeń kolejowych czy autobusowych różnica pozostaje znaczna. Reasumując, jest to doskonała opcja dla osób z nieco wyższym zasobem portfela, które za komfort i szybkość są w stanie trochę dopłacić. Nie podzielam jednak opinii, jakoby połączenia lotnicze były realizowane ze znacznymi opóźnieniami i w efekcie skazywały nas na długie godziny czekania na lotnisku, wprost przeciwnie. Kiedy już zarezerwujemy lot na terenie Indii, pamiętajmy o tym, że w większości stanowiska odpraw na lotniskach krajowych otwierają się na 75 minut przed czasem startu samolotu. Trzeba mieć przy sobie potwierdzenie rezerwacji dla każdej osoby - przed wejściem na teren lotniska odbywa się kontrola paszportowo-biletowa. W przypadku dużych lotnisk (Mumbai, Delhi) upewnijmy się, z jakiego terminala odbywają się połączenia wybranego przez nas przewoźnika. Zaoszczędzi nam to czasu i nerwów w czasie przechodzenia z jednego na drugi.

Pociągi
Chyba najpopularniejszym w Indiach środkiem transportu jest kolej indyjska, czyli bagatela drugi na świecie pracodawca. Tysiące trakcji kolejowych zapewniają możliwość całkiem sprawnego przemieszczania się na terenie całego kraju. Długie trasy pokonuje się najczęściej w nocy. W przypadku tego środka lokomocji planowanie jest szczególnie wskazane, gdyż korzysta z niego przede wszystkim gros społeczeństwa indyjskiego. Im wcześniej znamy przebieg naszej trasy tym lepiej. Możemy wówczas nie tylko zarezerwować miejsce w wybranym pociągu, ale i w dogodnej dla nas klasie, a tych jest kilka. Trzeba jednak liczyć się z tym, że nie każde połączenie będziemy mogli zrealizować w najlepszej klasie, czasami będzie trzeba zadowolić się np. trzecią. Bywa, że już na 2 tygodnie przed terminem podróży wszystkie miejsca są zajęte. Wówczas pewnym, aczkolwiek nie zawsze skutecznym rozwiązaniem jest zapisanie się na listę oczekujących, tzw. waiting list. Lokalne biura podróży z reguły jednak takich rezerwacji nie zakładają.

Standard pociągów jest oczywiście niejednolity. Wysoki komfort podróży zapewniają pociągi typu Shtbdi. Bardzo wygodne i szybkie jest np. popularne wśród turystów połączenie na trasie Delhi-Agra pociągiem Bhopal Shtbdi w klasie AC Chair Car ze schludnie podanym posiłkiem wliczonym w cenę. W przypadku miejsc siedzących wyższą klasę podróży zapewnia właśnie wspomniany AC Chair Car (CC), a niższą Second Sitting (2S). Więcej możliwości zakładają wagony sypialne - tutaj wybieramy między klasą pierwszą (AC First Class 1A), drugą (AC 2 Tier 2A), trzecią (AC 3 Tier 3A) oraz tzw. sleeper (SL), z którego korzysta większość miejscowych. Sleeper jest rozwiązaniem mało komfortowym - wagony są zatłoczone, a okna pozbawione szyb, choć nierzadko decydują się na niego turyści tzw. niskobudżetowi. Na koniec ważna kwestia oznaczenia wagonów i pociągów. Na rezerwacji znajdziemy 5-cyfrowy numer naszego pociągu oraz numer wagonu i miejsca. Na dworcach dużych miast (np. Delhi, Agra) na peronach wyświetlają się numery wagonów - wystarczy stanąć przy odpowiednim. Na mniejszych jesteśmy zmuszeni wodzić wzrokiem po oznaczeniach na wagonach. Przed pierwszą podróżą pociągiem w Indiach większość „białych” jest przerażona, w rzeczywistości jednak nie jest to takie skomplikowane. Jeśli zaś będziemy zagubieni, pomocni mogą okazać się miejscowi.

Autobusy
Tanim rozwiązaniem podróżowania po Indiach jest też autobus, choć i tutaj możemy skorzystać z oferty przewoźników publicznych, jak i prywatnych. Na prywatne połączenia rezerwujemy bilety (do wyboru miejsce siedzące i leżące), na publiczne kupujemy na miejscu. W Indiach funkcjonuje system tzw. nawoływaczy, głośno wykrzykujących nazwę przystanku docelowego, do którego odchodzi dany autobus. Wystarczy podejść, okazać bilet i upewnić się, czy to „nasz autobus”. Za przewiezienie dużego bagażu w luku bagażowym (nie jest to rozwiązanie popularne wśród miejscowych, którzy zabierają swoje tobołki ze sobą do środka) trzeba będzie czasami dopłacić - nie ma reguły. Warto dobrze dopytać się o standard oferowany przez przewoźnika, aczkolwiek to jaki faktycznie będzie tak naprawdę okaże się na miejscu - warunki podróżowania autokarem są różne. Zawsze też towarzyszą nam miejscowi, jest to więc doskonała okazja, by poznać lokalny koloryt. I przenigdy nie należy pozbywać się biletu po zajęciu miejsca w autobusie. Jest więcej niż pewne, że zostaniemy skontrolowani jeszcze przynajmniej jeden raz, jeśli nie dwa lub trzy.

Samochód
Dla ceniących sobie komfort podróży, doskonałym rozwiązaniem będzie wynajęcie prywatnego samochodu z kierowcą. Koszt tego rozwiązania wydaje się być bardzo korzystny, jeśli przyrównamy to do naszych europejskich warunków. Dla przykładu, koszt przejazdu na trasie Jaipur-Delhi (dystans ok. 280 km) to około 280 zł (cena uwzględnia powrót kierowcy na miejsce, a więc w tym przypadku pokonuje on w sumie 560 km). I powinniśmy oczekiwać tutaj pojazdu w miarę nowego, sprawnego, szybkiego i z klimatyzacją. Kolejnym atutem takiej opcji jest brak ograniczeń jeśli chodzi o trasę. Jeśli więc musimy dostać się do kolejnego miejsca w czwartek, mimo iż połączenie kolejowe realizowane jest dopiero w sobotę (tak też się zdarza), można przemyśleć opcję wynajmu samochodu.

Riksza (tuk-tuk)
I jeszcze słów kilka na temat przemieszczania się na terenie miast, miasteczek czy wsi. W przypadku tych ostatnich, np. w Khajuraho można pokusić się o wynajęcie roweru i tym samym zapewnić sobie całkowitą niezależność. Standardowo jednak korzysta się z rikszy rowerowych (na krótszych trasach i w niektórych miastach, np. Delhi), autoriksz (zwanych też popularnie tuk-tukami) oraz taksówek. Te ostatnie są najlepszym rozwiązaniem np. w Mumbaju (z uwagi na odległości). Autoriksze to najbardziej popularny sposób przemieszczania się w obrębie miast. Tuk-tuka można wynająć nawet na całodniowe zwiedzanie. Pamiętajmy jednak, by zawsze ustalić cenę przed rozpoczęciem zwiedzania.

Źródło informacji i rezerwacji
Na koniec słów kilka o tym, jak zarezerwować i sprawdzić połączenia na terenie Indii. Najlepszym i najwygodniejszym sposobem jest skorzystanie z 2 stron internetowych: www.makemytrip.com oraz www.cleartrip.com. Jeśli zaś planujemy kolejne etapy podróży dopiero na miejscu, zmożemy udać się zarówno do biur obsługi turystów zagranicznych na dworcach, lokalnych biur podróży oraz hotelarzy, którzy są pod tym względem bardzo pomocni. Nie trzeba unikać tych dwóch ostatnich, jako że prowizje które pobierają są stosunkowo niskie, a na pewno unikniemy oczekiwania w kolejkach.