W 7 dni dookoła Islandii

Za jedną z głównych atrakcji tej fascynującej wyspy uważa się wulkany, których jest ok. 130. Aż 18 spośród nich było aktywnych w ciągu ostatnich dwunastu stuleci. Do największych należą Askja, Katla, Hekla, Hvannadalshnúkur (będący jednocześnie najwyższym szczytem kraju - 2110 m n.p.m.) i Eyjafjallajökull (który spowodował ogromne zamieszanie w międzynarodowym ruchu lotniczym w kwietniu 2010 r.). Poza tym znajdziemy tu również gejzery, gorące źródła, lodowce, wodospady i fiordy. Nie należy też zapominać o tym, że ze względu na bliskość koła podbiegunowego północnego latem na Islandii słońce świeci prawie 24 godziny na dobę, a zimą występują noce polarne, podczas których na niebie pojawiają się przepiękne zorze.

Ísland, czyli po islandzku „Kraina Lodu”, leży w północnej części Oceanu Atlantyckiego, na południe od koła podbiegunowego północnego oraz ok. 290 km na wschód od Grenlandii i 750 km na północny zachód od Szkocji. Na jej terytorium składa się głównie wyspa Islandia, a także kilka mniejszych wysepek, w tym archipelag Vestmannaeyjar. Funkcję stolicy pełni Reykjavík, a największymi spośród pozostałych trzydziestu miast są Kópavogur, Hafnarfjörour, Akureyri, Reykjanesbar i Garoabar. Jedynie w tych sześciu ośrodkach miejskich liczba ludności przekracza 10 tys. Jednak to nie one stanowią o niezwykłej atrakcyjności tego kraju, lecz jego nieskazitelna i różnorodna przyroda.

Na zwiedzanie Islandii nie mamy tym razem zbyt wiele czasu. W ciągu 7 dni chcemy zobaczyć tak dużo, jak to tylko możliwe. Na naszej trasie znajdują się m.in. region Landmannalaugar, trzy przepiękne wodospady - Gullfoss (Złoty Wodospad) na rzece Hvítá (Białej Rzece), Skógafoss i Gooafoss, jezioro Jökulsárlón (Laguna Lodowcowa), wulkany Hverfjall (Hverfell) i Krafla oraz urwisko Látrabjarg w najbardziej na zachód wysuniętej części Vestfiroir (Fiordów Zachodnich). Na koniec odwiedzimy stołeczny Reykjavík. Postawiliśmy więc przed sobą bardzo ambitny plan do zrealizowania...

W jednej z miejscowych wypożyczalni wynajmujemy samochód terenowy i wyruszamy na wyprawę dookoła Islandii. Aby móc przeprawiać się nim przez rzeki i podróżować po bezdrożach, trzeba wykupić specjalne ubezpieczenie. My prawie przez cały czas (mamy tylko 7 dni!) będziemy się trzymać głównej islandzkiej drogi, która została poprowadzona dookoła wyspy. Łączy ona najważniejsze miasta i większość najpopularniejszych atrakcji przyrodniczych kraju. Nasz wybór dobrze przemyśleliśmy, gdyż zwiedzanie terenów w głębi lądu bez odpowiedniego wyposażenia bywa praktycznie niemożliwe. Aby jak najlepiej wykorzystać czas, nie przerwiemy podróży także nocą, bowiem w lipcu na Islandii słońce niemal nie zachodzi...

Gejzery i wulkany
Naszą wyprawę rozpoczynamy od wizyty w rozpalającej wyobraźnię podróżników dolinie Haukadalur. Słynie ona z dwóch gejzerów - Geysir i Strokkur. To właśnie temu pierwszemu z nich zawdzięczają swoją nazwę wszystkie tego typu źródła geotermalne na świecie. Geysir wyrzucał gorącą wodę na wysokość ok. 60-80 metrów od końca XIII stulecia aż do lat 60. XX w. Obecnie czyni to na ogół ze znacznie mniejszą siłą i bardzo nieregularnie. Mniej więcej 50 metrów na południe od niego znajduje się Strokkur (Maselnica).Niemal bez przerwy gromadzą się wokół tego gejzeru liczni widzowie i z aparatami fotograficznymi czekają na moment, kiedy nagromadzona pod ziemią woda wystrzeli w górę na wysokość 15-30 metrów. I chociaż wszyscy wiedzą, że zdarza się to regularnie w odstępach ok. 5-10 minut, za każdym razem znajdzie się kilku przemoczonych śmiałków, którzy podeszli zbyt blisko. My jednak do nich nie należymy i w bezpiecznej odległości podziwiamy ten cud natury.

Okrążając wyspę, nie sposób nie zauważyć licznych wodospadów. Początkowo zachwycamy się wszystkimi, ale zatrzymujemy się tylko przy tych najsłynniejszych. Jako pierwszy na pokonywanej przez nas trasie pojawia się najpopularniejszy z nich - 32-metrowy Gullfoss składający się z dwóch prostopadłych do siebie kaskad. Wygląda niepozornie, a jednak w każdej sekundzie przepływa przez niego średnio aż 140 m3 wody! To robi wrażenie nawet na nas, doświadczonych podróżnikach. Zroszeni unoszącą się w pobliżu mgiełką ruszamy dalej. Przed nami największa i najbardziej wyczekiwana atrakcja podróży - region Landmannalaugar.

Landmannalaugar - góry tęczą malowane
Zjeżdżamy z głównej trasy. Szutrowa droga prowadzi w surowy interior. Wystarcza kilka kilometrów jazdy po wulkanicznym pyle i kamieniach, aby na jednej z ostrych skał przebić oponę. Musimy zmienić koło. Nie jest to takie proste, gdyż samochód został zapakowany po brzegi. Podróżujemy w 5 osób i zaopatrzyliśmy się w solidny zapas piwa podczas zakupów w strefie bezcłowej. W końcu udaje się nam dostać do dna bagażnika. Odtąd staramy się jechać znacznie ostrożniej. Więcej zapasowych kół nie posiadamy. Mijamy jezioro Frostastaoavatn i stajemy nad rzeką. Nie mamy wyjścia - musimy ją pokonać, aby dotrzeć do celu. Powoli wjeżdżamy do koryta. Czujemy się trochę niepewnie. Na szczęście bez żadnych problemów przeprawiamy się na drugi brzeg. Długo marzyłem o tym, aby znaleźć się w tym miejscu. Jego wspaniałe krajobrazy nie zawiodły mnie. Przed naszymi oczami rozciągają się wielobarwne góry: zielone, pomarańczowe, białe, brązowe, które wyglądają, jakby ktoś celowo pomalował je na wszystkie możliwe kolory. W promieniach nisko zawieszonego zachodzącego słońca tutejsze widoki wydają się jeszcze bardziej nierealne. Trudno uwierzyć, że na ziemi istnieją tak malownicze miejsca.

Następnego dnia rano decydujemy, że zostaniemy tu cały dzień. Wykorzystamy go na trekking. Z kilku miejscowych tras wybieramy szlak prowadzący na jedno z wyższych wzniesień w okolicy - wulkan Bláhnjúkur (940 m n.p.m.). Na szczycie naszym oczom ukazuje się panorama pofałdowanych wielokolorowych wzgórz. Ten widok na długo pozostanie w mojej pamięci. Po zejściu do doliny kąpiemy się w gorących źródłach i nasz pobyt w górach malowanych tęczą dobiega końca.

Wodospady i jeziora
Dalszą podróż kontynuujemy nocą. Wracamy na główną islandzką drogę. Zmierzamy nad wodospad Skógafoss. Zaczyna jednak padać deszcz i decydujemy się rozbić nasze namioty, aby przeczekać brzydką pogodę. Do celu docieramy następnego dnia rano. Okolica tonie w słońcu. Skógafoss jest zupełnie inny niż Gullfoss. Zieleń otaczających go traw aż razi w oczy. Woda spada z wysokości 60 metrów, a w unoszącej się mgle można dostrzec pojedynczą, a czasami podwójną tęczę. Co ciekawe, wodospad powstał na skałach dawnego klifu, który wiele lat temu stanowił linię brzegową południowej Islandii. Na przestrzeni wieków ocean cofnął się i obecnie odległość od brzegu wynosi tutaj ok. 5 km. Z dużej wysokości wyraźnie daje się zauważyć granicę pomiędzy płaskim, nisko położonym nowym lądem a starą częścią wyspy.

Na dwa kolejne dni zaplanowaliśmy wyprawę nad jezioro Jökulsárlón. Niestety, tuż przed naszym wylotem na Islandię, 21 maja 2011 r., miała miejsce podlodowcowa erupcja wulkanu Grímsvötn (1725 m n.p.m.). W jej efekcie pokrywający go lodowiec Vatnajökull częściowo stopniał, co spowodowało gwałtowny wzrost poziomu wody w okolicznych rzekach i doprowadziło do powodzi glacjalnej (jökulhlaup). Zerwany został wówczas jedyny most w okolicy, a przejazd, nawet samochodem terenowym, stał się niemożliwy. Moglibyśmy dostać się nad jezioro inną drogą, ale musielibyśmy objechać wyspę dookoła. Brakuje nam na to czasu, liczymy więc na łut szczęścia. Mamy nadzieję, że przeprawę chociaż prowizorycznie naprawiono i damy radę pokonać rzekę. Postanawiamy zaryzykować i udaje się nam! W końcu docieramy po godz. 20.00 nad brzeg jeziora - słynnej islandzkiej Laguny Lodowcowej. Spóźniliśmy się nieco na godzinny rejs łodzią. Ostatnia z nich wypłynęła o 20.00 na tzw. wieczorną wycieczkę po Jökulsárlón (Evening Cruise). Nie będziemy - niestety - pływać pośród fok i dryfujących w stronę oceanu fragmentów lodowca Vatnajökull. Jednak podziwianie z daleka odrywających się kawałków lodu jest również ciekawe.

Aby zobaczyć wszystko to, co mieliśmy w planach, musimy nieco przyśpieszyć. Paradoksalnie pomaga nam w tym brzydka pogoda. Okoliczne wzgórza toną we mgle, więc nie zatrzymujemy się zbyt często, żeby fotografować malownicze krajobrazy.

Fiordy zachodnie - w krainie maskonurów
Przemieszczamy się z nad jeziora Jökulsárlón na północ - w kierunku wulkanu Hverfjall (Hverfell). Pogoda zmienia się diametralnie. Nad nami znowu pojawia się bezchmurne niebo. Równocześnie jednak noce stają się mroźne. Nie przeszkadza nam to w nocnym zwiedzaniu Islandii. Położony w pobliżu jeziora Mývatn wulkan Hverfjall (Hverfell), przypominający kształtem ogromny stadion usypany z czarnego żużlu, oglądamy tuż przed północą. Następnego dnia rano zatrzymujemy się na dłużej przy trzecim dużym wodospadzie na naszej trasie - Gooafoss (Wodospadzie Bogów). Wziął on swoją nazwę od pogańskich bożków, których posągi zostały wrzucone do niego, kiedy Althing (najstarszy parlament Europy!) podjął w 999 lub 1000 r. decyzję o chrystianizacji Islandii. Gooafoss oferuje nam niesamowity widok. Woda z rzeki Skjálfandafljót spada tu z wysokości 12 metrów do koryta przypominającego wielki skalny pojemnik. W tym malowniczym miejscu wyczerpują się nam zapasy piwa, więc wszystko wskazuje na to, że nasza podróż powoli zbliża się do końca.

Pozostała już tylko jedna atrakcja, którą zaplanowaliśmy sobie zobaczyć. Jedziemy podziwiać Vestfiroir - Fiordy Zachodnie, a także znajdujący się w tym regionie najdalej wysunięty na zachód kawałek Europy (nie licząc kilku wysepek z archipelagu Azorów) - urwisko Látrabjarg. Słynie ono również z tego, że jest jednym z największych europejskich terenów lęgowych ptaków. Spotkamy na nim alki, głuptaki, nurzyki, ale przede wszystkim maskonury zwyczajne (Fratercula arctica). Uznaje się je nie tylko za symbol Islandii, lecz także za jedne z najpiękniejszych skrzydlatych stworzeń świata. Te sympatycznie wyglądające ptaki, posiadające jaskrawo pomarańczowy dziób i czarno-białe upierzenie, są bardzo wdzięcznym obiektem do fotografowania. Dziwi nas trochę, że zamieszkują tak wysoki brzeg, gdyż na pierwszy rzut oka poruszają się nieco niezdarnie. Gdy lądują na skalnych półkach, sprawiają wrażenie, jakby dopiero zaczynały się tego uczyć. Niestety, nie możemy poświęcić maskonurom zbyt dużo czasu. Musimy wracać do stołecznego Reykjavíku.

Islandzkie przysmaki
Do największego miasta Islandii (120-tysięcznego) przybywamy zgodnie z planem. Niestety, aura nie sprzyja spacerom. Chłód i zimny wiatr powodują, że jedyne, o czym marzymy, to usiąść w ciepłym pomieszczeniu. Wędrujemy kolorowymi uliczkami Reykjavíku w poszukiwaniu dobrej knajpki. Na koniec naszego pobytu na wyspie chcielibyśmy spróbować lokalnych specjałów. W czasie podróży udało nam się zakupić jedynie kilka paczek suszonych ryb. Otwieranie opakowań z nimi w zamkniętym samochodzie podczas jazdy okazało się złym pomysłem ze względu na ich niezbyt przyjemny zapach. Trzeba przyznać natomiast, że były bardzo smaczne. Wreszcie znajdujemy niewielką restaurację serwującą grillowane steki z wieloryba (jako ciekawostkę można podać fakt, że w 2012 r. pozwolono w Islandii na połów 216 płetwali) oraz dania z mięsa z maskonura. Wszyscy z zaciekawieniem próbujemy tych pierwszych. Narodowe ptaki tego kraju wydają się nam zbyt piękne i sympatyczne, aby je jeść.

W drodze powrotnej do Polski staramy się zapamiętać wymowę słowa Eyjafjallajökull - Ejafiatlajokutl. Kupiliśmy sobie nawet pamiątkowe T-shirty z fonetycznym zapisem nazwy tego wulkanu. Wbrew pozorom jest to jeden z łatwiejszych wyrazów w języku islandzkim. W sklepie z pamiątkami dowiedzieliśmy się też, że mieszkańcy Islandii nie posiadają nazwisk. To jedyny taki kraj w Europie. Mężczyźni po swoim imieniu podają imię ojca z końcówką -son (syn), a kobiety - imię ojca z dodatkiem -dóttir (córka). Dlatego też gdybym był Islandczykiem, nazywałbym się Henriksson, a moja siostra Henriksdóttir.

W trakcie naszej tygodniowej podróży dookoła wyspy udało nam się zobaczyć zaledwie kilka z największych atrakcji tego fascynującego kraju. Aby go poznać lepiej, należałoby odwiedzić Islandię kilkukrotnie, również zimą, bo tylko wtedy można obserwować przepiękne zorze polarne. Nic straconego - w naszych głowach już świta pomysł o powrocie tutaj pod koniec następnego roku...