Wyspa Sobieszewska

Wyspa Sobieszewska powstała dzięki ingerencji ludzkiej w XIX wieku. Wtedy jeszcze Wisła przed swoim ujściem dzieliła się na Nogat, który uchodził do Zalewu Wiślanego i Leniwkę, która oddawała swe wody morzu w Zatoce Gdańskiej. W roku 1840 wskutek powodzi Leniwka wyżłobiła sobie nowe ujście w Górkach Wschodnich. Dawniejsze jej koryto otrzymało nazwę Wisły Martwej, a „nowa” rzeka - Wisły Śmiałej. Ponieważ mimo wszystko te koryta nie były w stanie odprowadzić wezbranych na wiosnę wód, przekopano dodatkowy kanał, który oddzielił obecną Wyspę Sobieszewską.

Obecnie na Wyspie znajduje się kilka rezerwatów. W pobliżu ujścia Wisły Śmiałej znajduje się rezerwat Ptasi Raj. Spotkamy tu na przykład sieweczki obrożne i ostrygojady, ale także różne rodzaje nietoperzy - najwięcej jest karlików i nocków. Przez rezerwat biegnie 6-kilometrowa ścieżka przyrodniczo - dydaktyczna. Idąc nią możemy podziwiać drzewostan olchowy, szuwary trzcinowe, jezioro Karaś, drągowiny sosnowe, jezioro Ptasi Raj, czy piękne wydmy, na których spotkać można mikołajka nadmorskiego. A podczas burzy woda wyrzuca na plażę kawałki bursztynu.

Przy ujściu Przekopu znajduje się Mewia Łacha. Od lipca do września zatrzymują się tu w przelocie różne rodzaje ptaków, a zimują tu kaczki i mewy. Poza tym ciekawostką są w ej części wyspy łąki zalewowe.

W miejscu ujścia Nogatu do morza powstał w latach 80 rezerwat Las Łęgowy nad Nogatem oraz Rezerwat Mątawy. Ma powierzchnię 32ha. Poziom wody na Nogacie regulują 4 tworzące kaskadę jazy.

Szerokość Mierzei Wiślanej waha się od kilkuset metrów do 2,5 kilometra. Piękne, naturalne wydmy tworzą tu „Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana” oraz rezerwaty „Kąty Rybackie”, „Buki Mierzei Wiślanej” i „Mikołajkowe Wydmy”. Legenda mówi, że Neptun obiecał przemienić rosnące tu mikołajki w człowieka pod warunkiem, że przez sto lat nikt nie zerwie ani jednej rośliny. Ponadto żyją tu 142 gatunki ptaków, w tym 107 gatunków lęgowych. W wodach Zalewu Wiślanego żyje wiele gatunków ryb.

Rosnące na terenie wyspy lasy sosnowe osłaniają teren od wiatru i wydzielają żywiczne substancje bakteriobójcze. Słońce grzeje i opala, a powietrze przesycone jest jodem. Panujący tu mikroklimat wspomaga leczenie chorób układu oddechowego.

Niestety, ingerencja ludzi w przyrodę i coraz większa liczba turystów zakłóca spokój gniazdujących w tym rejonie ptaków. Musimy o tym pamiętać. Z Wyspy Sobieszewskiej blisko jest do Gdańska i całego Trójmiasta. Tam też są piękne plaże, na których można się opalać i wiele zabytków do zwiedzenia.

Oprócz rezerwatów przyrodniczych na samej wyspie możemy zwiedzić: XIX. w. śluzę w Przegalinie, Forsterówkę, czyli dawną rezydencję gauleitera Alberta Forstera z 1926 r., Stele mennonickie i inne pozostałości po Mennonitach, Wiatrak czerpakowy w Wieńcu (jedyny zachowany egzemplarz na Żuławach Gdańskich), Izbę Pamięci Wincentego Pola, poety i pisarza opisującego tereny dzisiejszej Wyspy, poniemieckie schrony z czasów II wojny światowej w Orlu oraz Karczmy ponapoleońskie na Pastwie Sobieszewskiej z początku XIX w.