Łódź - śladem zabytkowych fabryk

Aż do XIX wieku Łódź funkcjonowała jako małe miasteczko rolnicze - miejscowość niczym niewyróżniająca się na tle innych ośrodków. Jednak gdy w 1820 roku Łódź została włączona do osad przemysłowych, Rząd Królestwa Polskiego wyznaczył miastu rolę ośrodka tkackiego i sukienniczego. Od tej pory nastąpił gwałtowny rozrost Łodzi - z miejscowości liczącej 800 mieszkańców stopniowo przeobrażała się prawie 700-tysięczną metropolię (dane z grudnia 2016 roku). W mieście zaczęły powstawać wielkie manufaktury i pierwsze banki (udzielające głównie kredytów handlowych). Łódź była postrzegana jako miasto wielkich szans - dlatego tłumnie przybywali tu Polacy, Rosjanie, Niemcy i Żydzi szukający lepszego życia.

Dziś miasto nie jest już tak silnie związane z przemysłem, jednak wciąż w jego tkance można odnaleźć ślady dawnej świetności. Specjaliści od podróżowania z AccorHotels zapraszają na niezwykłą podróż do przeszłości Łodzi. Sprawdź, gdzie można znaleźć ślady dawnych fabryk i zakładów przemysłowych!

Biała Fabryka Geyera, czyli nowoczesność po łódzku

W latach 30. XIX wieku w Łodzi, przy ulicy Piotrowskiej powstała tzw. Biała Fabryka Geyera - wielka przędzalnia i tkalnia. To tu znajdowała się pierwsza w Łodzi maszyna parowa, zakupiona od belgijskiego producenta. Co za tym idzie - tu stanął również pierwszy komin fabryczny. Cały kompleks był przedsięwzięciem na ogromną skalę - 3-piętrowa murowana przędzalnia miała bowiem 7584 wrzeciona i 180 warsztatów tkackich. Nazwa „Biała Fabryka” została nadana budynkowi ze względu na charakterystyczny jasny tynk.

Po II wojnie światowej odebrano fabrykę rodzinie Geyerów i w jej murach umieszczono Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. F. Dzierżyńskiego „Eskimo”. Obecnie w zrewitalizowanych, klasycystycznych budynkach Białej Fabryki mieści się Centralne Muzeum Włókiennictwa. Można w nim podziwiać m.in. narzędzia i maszyny włókiennicze (niektóre z nich wciąż sprawne i uruchamiane dla zwiedzających) oraz kobiece i męskie stroje z początków XX wieku.

W parku, który otacza dawną fabrykę, znajduje się skansen. Wyeksponowano tu drewniane domy przeniesione z okolicznych miasteczek, m.in. dawny dom tkaczy. Po drugiej stronie ulicy również mieszczą się fabryczne hale - niestety zaniedbane i zdewastowane.

Księży Młyn - miasto w mieście

Zespół fabryk włókienniczych, zwanych Ksieżym Młynem, powstał na miejscu dawnej osady młyńskiej. Trzy młyny, należące wcześniej do miejscowego proboszcza, przeszły pod zarząd gminy miejskiej i miały być wykorzystywane w celach przemysłowych.

W 1827 roku za sprawą Krystiana Wendisha, niemieckiego fabrykanta, powstała tu pierwsza przędzalnia. Najprężniejszy rozwój manufaktury nastąpił jednak dzięki Karolowi Scheiblerowi, który przejął spalone w 1870 roku przedsiębiorstwo. Kompleks rozrósł się na niespotykaną skalę i obejmował m.in. budynki mieszkalne, największy w Łodzi budynek przędzalni bawełny, sklep, szpital, szkołę, a nawet zespół pałacowo-parkowy. Łączna powierzchnia manufaktury wyniosła ponad 500 ha (14% powierzchni ówczesnej Łodzi).

Dziś Księży Młyn to fascynujące „miasto w mieście” z uliczkami wciąż wyłożonymi kocimi łbami. Dawne mieszkania robotników zostały zamienione na nowoczesne lofty oraz placówki ośrodków kultury, takie jak Łódź Center Art czy Muzeum Książki Artystycznej. To tu odbywają się także najważniejsze łódzkie festiwale - Fashion Week, Łódź Design i Fotofestiwal.

Manufaktura, czyli dawna Fabryka Izraela Poznańskiego

Inna ważna łódzka fabryka należała do Izraela Poznańskiego. Powstała w latach 70. XIX wieku i zajmowała się przetwórstwem bawełny. Na 30-hektarowym obszarze znajdowały się m.in. tkalnie, przędzalnie, ślusarnia, odlewnia, parowozownia, gazownia, magazyny, budynki mieszkalne dla ogrodników. W 1945 roku fabryka została znacjonalizowana, a w latach 90. XX wieku - zlikwidowana.

W 2006 roku na terenie dawnej fabryki otwarto centrum handlowe Manufaktura, będące największym pod względem powierzchni kompleksem tego typu w Europie Wschodniej. Udało się na szczęście zachować atmosferę tego miejsca - bazę centrum stanowią bowiem pofabryczne budynki z czerwonej, nieotynkowanej cegły.

W Manufakturze mieści się również Muzeum Fabryki, w którym można bliżej zapoznać się z historią zakładów włókienniczych Izraela Poznańskiego.

Pośród dawnych zabytkowych fabryk wyrastają nieustannie nowoczesne obiekty - uczelnie, ośrodki kulturalne, luksusowe hotele. Łódź tętni życiem, nie zapomina jednak o swoich przemysłowych korzeniach. Sprawdź, jakie hotele w Łodzi oferuje AccorHotels.