Leczo - smak węgierskiej papryki

Nie ma dokładnej recepty na prawdziwe leczo, bowiem w każdym kraju, każda doświadczona gospodyni przygotowuje je w sobie tylko znany, wyjątkowy sposób. Niewątpliwie jednak sekretem tego dania jest połączenie w odpowiednich proporcjach trzech rodzajów duszonych warzyw: papryki, pomidorów i cebuli oraz szeregu przypraw i dodatków, które nadają mu charakterystyczny pikantno-ostry smak. Dokładne pochodzenie tej potrawy nie jest znane. Mówi się, że była daniem ubogich, którzy z resztek dostępnego jedzenia tworzyli różne kompozycje mięsno-warzywne.

Leczo można przygotowywać na różne sposoby i z różnym przeznaczeniem. We wschodnich Niemczech służy jako główny składnik sosu - dekoracja do dania mięsnego - najczęściej smażonych na grillu kiełbasek bądź wędlin. W klasycznym węgierskim wydaniu, kwalifikuje się jako samodzielne danie ze składników pochodzenia głównie roślinnego. W północnej części tego kraju warzywa smażone są przeważnie na boczku lub na słoninie, na południu zaś, na oleju słonecznikowym. Wśród przypraw królują niezmiennie sól, pieprz, a także czosnek. Czasami dodaje się też trochę tymianku i majeranku. W dawnych przekazach funkcję zamiennika papryki spełniały ponoć kolorowe słodkie papryczki, a nawet te ostre - papryczki chili. W niektórych odmianach tej potrawy pojawiają się też ziemniaki bądź ryż, a także plasterki wędzonej kiełbasy wieprzowej. Przykładem pomysłowości jest stosowanie lecza jako farszu do placków lub naleśników. Najczęściej jednak leczo - przykład prostoty i smaku - podaje się do stołu jako danie zasadnicze wraz z kwaśną śmietaną i białym chlebem. W Polsce szczególnie częste jest dodawanie do garnka posiekanej cukinii, bakłażana i kabaczka. Wówczas jednak powstały sos do złudzenia przypomina już bardziej prowansalskie Ratatouille niż klasyczne węgierskie leczo. Jakkolwiek wszelkie kulinarne wariacje w tym zakresie urozmaicają naszą kuchnię, według tradycjonalistów uchodzą za profanację tej wspaniałej potrawy.

Szybko rozgrzewające ciepłe leczo doskonale nadaje się na chłodne jesienne wieczory oraz jako przetwór do domowej spiżarni na zimę. Odpowiednio wykonany zachowuje smak i wartość odżywczą warzyw zamkniętych w słoikach. Znakomicie łączy się z innymi potrawami stanowiąc dodatek do mięs, ziemniaków, fasoli, itp. Oczywiście równie dobrze smakuje jako danie główne serwowane z pieczywem czosnkowym. Leczo to bogactwo składników i krótki czas przygotowania. Wymaga użycia jedynie jednego garnka (głębokiej patelni). Jest doskonałym rozwiązaniem, zarówno dla osób nie przepadających za wielogodzinnym przesiadywaniem przy garnkach, jak i dla lubiących eksperymentować w kuchni; dla tych co wolą potrawy bezmięsne, jak i tych, co bez nich obejść się nie potrafią. O popularności tego dania niech świadczy fakt, że doczekało się ono swojego festiwalu w miejscowości Zsámbok - jakieś 50 km na zachód od Budapesztu. Odbywa się tam rokrocznie w sierpniu gromadząc miłośników węgierskiej kuchni, a przede wszystkim tej właśnie słynnej potrawy.

A oto przykładowy, dość prosty, przepis ze składnikami wystarczającymi na 4 porcje. Składniki:

• 40 - 50 dag pomidorów
• 3 papryki
• 80 dag zielonego pieprzu
• 2 duże cebule
• 5 dag wędzonego boczku lub 2 łyżki oleju słonecznikowego
• 1 łyżeczka czerwonego pikantnego pieprzu lub posiekana ostra papryczka
• dodatki (koperek lub pietruszka, sól, ziele angielskie, majeranek, czosnek)

Przygotowanie:
Papryki dokładnie umyć, przekroić, usunąć nasiona, a następnie pokroić w plastry. Obrać i pokroić w kostkę pomidory. Obrać i pokroić w krążki (pierścienie) cebulę. Pocięty na małe kawałki boczek smażyć na patelni dorzucając przygotowaną wcześniej cebulę aż do zeszklenia. Wrzucić paprykę, wymieszać w garnku z pomidorami, dolać wody, osolić, dosypać przyprawy i dokładnie wymieszać. Po wyparowaniu większości wody, przykryć garnek i gotować do miękkości. Można dodać posiekany na drobne kawałeczki czosnek. Danie podawać posypane koperkiem lub pietruszką, na głębokim talerzu z dodatkiem jasnego chleba, a nawet wędzoną kiełbasą, parówkami i/lub ryżem (ziemniakami).
Czas przygotowania 20 - 30 min, 1 porcja - około 300 kcal.