Kopalnia węgla w Nowej Rudzie

Trzy kopalnie w jednej
Pierwsze pewne informacje o wydobyciu węgla w tamtych okolicach pochodzą z początku XV wieku. Największy rozwój noworudzkiego górnictwa nastąpił na przełomie XVIII i XIX wieku, kiedy węgiel zaczęto używać jako paliwa do maszyn oraz w zwykłych, domowych piecach.

Kopalnie były własnością prywatną, ich funkcjonowanie regulowało prawo górnicze. Ponieważ Śląsk znajdował się wtedy w granicach Prus najważniejsze dokumenty zostały wydane przez królów pruskich: Rudolfa II i Fryderyka II. Dzięki wprowadzeniu nowych regulacji znacznie rozwinęła się technika wydobycia, zaczęto stosować maszyny transportowe, pierwsze systemy odwadniające złożone z maszyn i pomp oraz prowadzić regularne poszukiwania nowych złóż. W wyniku tych prac odkryto obszar górniczy Ruben, w obrębie którego powstały trzy kopalnie: Piast, Rudolf i Johann Baptista. W 1948 roku połączono je w jedną kopalnię o nazwie Nowa Ruda.

Eksploatacja złóż była niebezpieczna ze względu na częste wyrzuty gazów i skał. Wymusiło to zastosowanie skutecznych systemów bezpieczeństwa. W kopalni Nowa Ruda wydobywano węgiel bardzo dobrej jakości, jednak z powodu wysokich kosztów zdecydowano o jej zamknięciu. Działalność zakończono 15 września 1995 roku. Jeszcze przez jakiś czas w sztolni „Lech” praktyki zawodowe odbywali uczniowie szkoły górniczej. W 1996 w polu „Piast” powstało Muzeum Górnicze.

Zwiedzanie kopalni
Trasa zwiedzania składa się z dwóch części: naziemnej i podziemnej. Zwiedzanie rozpoczynamy od muzeum, w którym można zobaczyć modele maszyn, sprzęt zabezpieczający i ratunkowy, dyspozytornię będącą kiedyś centrum kierowania kopalnią czy wystawę minerałów.

Na powierzchni można obejrzeć także dziewiętnastowieczne, zabytkowe piece i wieże szybowe. Do części podziemnej schodzimy wyposażeni w kaski i lampy górnicze. Przewodnik opowie nam o dawnych i współczesnych metodach wydobycia, sposobach zabezpieczania chodników, zobaczymy także prawdziwe maszyny górnicze (kombajn i wrębiarkę) oraz wagoniki do transportu węgla i drewna.

Atrakcją kopalni są także skamieniałe pnie drzew, pochodzące sprzed 250 milionów lat, w tym niezwykle rzadki pień araukarii. Przechodząc przez podziemną sztolnię zajrzymy do komór służących do przechowywania narzędzi, komór podziałowych, gdzie przed wyruszeniem do pracy wyznaczano górnikom zadania do wykonania, i gdzie mieściły się także różne warsztaty.

Przewodnik zaprowadzi nas również do szybu, obecnie całkowicie zasypanego, którym górnicy zjeżdżali na niższy poziom. Po drodze miniemy chodniki awaryjne (ucieczkowe) służące do ewakuacji w razie zagrożenia. Ciekawe są także tamy zaporowe, oddzielające chodniki używane od nieużywanych. Ich podstawową funkcją jest zapewnienie właściwej wentylacji i ochrona przed gazami mogącymi stanowić mieszankę wybuchową lub trującą, a także przeciwdziałanie rozprzestrzeniania się pożaru poprzez zablokowanie dostępu powietrza.

Ciekawostką jest także tzw. „Ul”, czyli górnicza toaleta. Na powierzchnie wrócimy podziemną kolejką, tą samą, z której korzystali kiedyś górnicy.

Informacje praktyczne

Kopalnia jest otwarta przez cały rok w godzinach:

• I-III - godz. 9.00 - 16.00 (ostatnie wejście o godz. 15.30)
• IV-VI - godz. 9.00 - 17.00 (ostatnie wejście o godz. 16.30)
• VII-VIII - godz. 9.00 - 18.00 (ostatnie wejście o godz. 17.30)
• IX-X - godz. 9.00 - 17.00 (ostatnie wejście o godz. 16.30)
• XI-XII - godz. 9.00 - 16.00 (ostatnie wejście o godz. 15.30)

Czas zwiedzania wynosi ok. 75 minut, długość trasy: 700 m. Temperatura pod ziemią wynosi + 12 stopni. Na terenie muzeum znajduje się bar i sklepik z pamiątkami. Oprócz zwiedzania standardowego dostępne są specjalne programy dla dzieci.

Atrakcje dodatkowe:

• wystawa resoraków i komiksów z czasów PRL-u,
• pamiątkowe zdjęcia,
• wybijanie monet,
• paintball,
• jazda konna,
• przejażdżki bryczką,
• strzelanie z łuku,
• skoki na euro-bungee.